Maar over het weer hadden Balkenende en Beatrix het niet. Die vertelden ons dat we maar eens meer positief moeten zijn, en dankbaar voor wat we hebben. Voor wat we op dit momént nog hebben bedoelen ze dan zeker. Balkenende is met zijn kabinet druk bezig om het laatste waar we mogelijk nog dankbaar voor kunnen zijn tot geschiedenis te verwerken.
Maar we mogen niet klagen, en we moeten vooral dankbaar zijn... Oké, dan maar voor wat we ooit hebben gehad.
Zalm heeft het helemaal bont gemaakt: Hij vergelijkt de toenemende armoede van nu met die van de jaren 50 van de vorige eeuw. Toen Gerrit nog Gerritje was en in een korte broek rondliep.
Bij arme Gerritje thuis hadden ze geen tv. Bij ons thuis ook niet, alleen bij de rijkelui was er tv. Die van ons deed ergens eind jaren 60 zijn intrede: een zwartwit geval met zo'n bol scherm.
Bij arme Gerritje thuis hadden ze geen koffie. Bij ons thuis ook niet. Alleen met verjaardagen en feestdagen was er een kopje koffie met een maria biskwietje voor de volwassenen.
Arme Gerritje liep in zelfgemaakte kleertjes rond. Wij ook, of in weggevertjes van kennissen. En áls er dan eens wat nieuws afkon gingen we naar de "twee halen één betalen" uitverkoop en liepen mijn zusje en ik weer een jaar lang in dezelfde outfit rond. Twee maten te groot, met door moeder omgezoomde mouwen en broekspijpen. En als de zomen eruit moesten omdat je gegroeid was, was je broek of bloes tweekleurig met een streep ertussen die niet weg te krijgen was.
Arme Gerritje kreeg toen geen frisdrank. Wij ook niet: als je dorst had dronk je maar water, en limonade was water met een beetje ranja erin. Alleen op de camping hadden we af en toe kleine flesjes gazeuse. Zes flesjes in een pak, en bij toerbeurt mochten we de bruine en de witte: die waren het lekkerst.
Nu hebben we wel altijd cola in huis. Niet "gewoon maar" omdat het lekker is, maar vooral omdat het perfect als pijnstiller werkt wanneer je 's morgens, na een zóveelste doorpiekerde nacht, met een knalharses wakker wordt.
Medeburgers die niet begrijpen wat armoede is verwijten de arme mensen dat ze wél een (breedbeeld) tv of computer met internet in huis hebben, een auto voor de deur hebben staan, en toch zeker één keer per jaar op vakantie gaan.
Een tv hebben wij ook, een kleine, want je moet toch op de hoogte blijven van het wereldnieuws. En als je altijd maar thuiszit omdat je geen geld hebt om te gaan stappen of naar de bios te gaan, is het wel prettig dat je af en toe thuis een film of interessant programma kan zien.
Een computer met internet hebben we ook: het ding is gekocht lang voor het pc-privé project de nek werd omgedraaid. En kinderen op het middelbaar onderwijs kunnen tegenwoordig niet meer fatsoenlijk meekomen op school zonder zo'n ding thuis. Een pc hoeven we dus niet meer te kopen, zolang het ding nog voldoet aan de gestelde eisen.
Een auto hebben we niet. Nooit gehad ook. Om ergens te komen zijn wij afhankelijk van de bus en de trein. Maar het openbaar vervoer is inmiddels zo duur geworden dat we zelden op familiebezoek kunnen. Met kerst zijn we geweest, en hebben we weer eens lekker kunnen eten. Met de jaarwisseling konden we niet. Er was geen geld over om te reizen. We hebben ons "ziek gemeld" en oud en nieuw met een zak chips voor de tv gezeten. Gelukkig heeft mijn zoontje de jaarwisseling bij zijn vader kunnen vieren. Daar zijn we blij mee: hij heeft in ieder geval kunnen genieten van oliebollen, appelflappen en lekkere hapjes. Sint en de Kerstman had hij hier al gemist. Die hadden al hun geld al uitgegeven aan de andere kinderen.
Eens per jaar vakantie is iets waarvan wij alleen maar kunnen dromen. Onze laatste vakantie is van vóór de euro. Zoonlief was met papa op vakantie en wij konden zowaar twee dagen naar Londen. Een beetje geld mee en de pinpassen thuisgelaten. De laatste dag hebben we alle overgebleven pennies bij elkaar gelegd en konden we nog net twee sandwiches en een flesje fris kopen voor in de trein terug. Maar het was een onvergetelijke vakantie!
Eten doen we wel, al is het meestal één of hooguit twee maal per dag. Als het even kan maak ik iets warms. Vaak macaroni of spaghetti, dat is goedkoop, of zoals nu, boerenkoolstamppot met rookworst, momenteel ook redelijk goedkoop. We eten vaak brood, met pindakaas of chocopasta, of een plakje goedkope kaas. Of brood met boter en suiker. Is ook lekker.
Een uitsmijter dient ook geregeld als "diner". Dan eet je wel (weer) brood, maar het is toch warm.
Honger? Ja, dat gevoel ken ik, al ben ik van lang "na de oorlog". Honger doet pijn. Een snijdende krampende pijn. Maar als je maar lang genoeg wacht en voldoende water drinkt gaat het vanzelf weer weg.
Een "voordeel" zit er ook aan: je valt vanzelf af. Geen dure dieetpillen voor nodig. Het nadeel is dat je broek steeds meer afzakt. Dan maar weer een gaatje extra in de riem prikken.
De medeburgers die niet begrijpen wat armoede is verwijten de arme mensen dat het door schulden komt. Soms wel, maar láng niet altijd! Wij hebben, voor zover ik weet, géén schulden. En tóch is de angst voor "de onbekende met het koffertje" voor de deur er wel. Want je weet maar nooit... misschien is er ergens ooit iets vergeten of misgegaan met een afschrijving.
Volgens de medeburgers die niet weten wat armoede is, is het dus onze eigen schuld. Dank u wel. Het kan namelijk ook anders lopen. In mijn geval ben ik "wegbezuinigd" op mijn werk. Werk wat ik jarenlang met veel plezier en inzet heb gedaan, tegen een overigens vrij mager loon, maar dat even terzijde. Ik solliciteer me suf, maar ik ben nou eenmaal geen achttien meer met HBO diploma's, een eigen auto en jaren relevante ervaring. De officieel verboden leeftijdsdiscriminatie is springlevend en wordt overal vol enthousiasme gehanteerd. Met het aantal beschikbare vacatures wordt ook vrolijk gegoocheld: het merendeel is allang voorzien en hangt alleen maar op de CWI borden om de schijn op te houden dat er werk zou zijn. En vacatures op internet kom je ook op meerdere sites tegen. Kortom: het lukt mij, ondanks mijn inspanningen, nog steeds niet een andere baan te vinden. Wel ben ik af en toe als uitzendkracht aan het werk, als ze toevallig werk voor me hebben.
Inmiddels heb ik bij het UWV een WW-uitkering aangevraagd. Het berekende dagloon is gebaseerd op mijn laatst verdiende salaris, en komt neer op een fooi waar een Oost-Europese werkzoeker niet de moeite voor zou nemen om naar Nederland te komen. Degenen die het wel doen werken hier voor een habbekrats. Kan je nagaan hoeveel mijn dagloon is.
Ik heb nog steeds geen idee wanneer mijn geld eindelijk gestort wordt. Ik bel ze geregeld maar het UWV werkt blijkbaar niet zo snel als het henzelf niet betreft.
Het enige positieve dat dit kabinet heeft gedaan is, voor ons persoonlijk dan, het vrijgeven van het spaarloon. Dat is onze redding geweest, want daar leven we nu al maanden van, naast het minimale WAO'tje dat maandelijks binnenkomt, en de anderhalve grijpstuiver die ik af en toe verdien. Er is nu bijna geen cent meer van over.
We leven al maanden vér beneden het minimum, dus ja, wij horen inmiddels bij de (werkende) armen. Helaas, het is niet anders. En het is níét onze schuld!
Tot slot wil ik de medeburgers die niet begrijpen wat armoede is graag een gemeende waarschuwing geven: mijn verhaal zou zomaar ook het uwe kunnen worden!
En dan verwacht ik geen "geklaag" van u. Want u heeft tv, een pc met internet, een auto voor de deur en ging minimaal eens per jaar op vakantie.
Hestrha